นที่เดินทางต่อ ฝรั่งเขารู้จักร้านกันดีและบอกต่อ เรานักทัวริ่งคนไทย เจ้าบ้านต่างหาก ที่ไม่ค่อยรู้จัก ร้านเหล่านั้นซาเล้งสีแดง เขียน:
- ขอให้ข้อมูลเพิ่มเติมนะครับ เนื่องจากผมเห็นว่า
กระทู้ ขอคำแนะนำ ดุมล้อ และขอบล้อ ทนๆสำหรับทัวร์ริ่ง ของ เสือ Tartac นี้
จะเป็นประโยชน์ในเรื่องการเลือกใช้งาน " ดุมล้อ และขอบล้อ ทนๆสำหรับทัวร์ริ่ง "
ต่อ ผู้สนใจเชิงลึก ทั้งผู้ที่ออกเริ่มทัวริ่งแล้ว และผู้กำลังสนใจเข้ามาศึกษาการทัวริ่งจักรยาน
ลองคิดดูว่า หากเราเสาะหาเฟรมดีดี มาได้แล้ว เฟรมรถจะแข็งแกร่งปานใด แต่หากล้อซึ่งเป็นส่วนประกอบหลักของจักรยาน ที่พาหมุนให้รถเคลื่อนที่นั้น ไม่แข็งแกร่ง แล้วจะมีประโยชน์ใดเล่าที่จะใช้เฟรมที่แข็งแกร่ง เพราะการปั่นจักรยานคือการหมุนของล้อ
- เราคงไม่จำเป็นต้องคุยกันเชิงลึก หากเพื่อนๆ เพียงแค่ต้องการที่ปั่นจักรยานทัวริ่งเพียงเพื่อ
การพักผ่อน หย่อนใจ หรือ เปลี่ยนประเภทกีฬากลางแจ้งเพื่อสลับแก้เบื่อกับงานอดิเรกอื่นๆ
หรือ อาจปั่นเที่ยวแบบตั้งใจจริงจังแต่มีโอกาสออกทริปหนึ่งปี 500 km. ระยะไม่เกินนี้
ถือว่าใช้งานต่อปีน้อย หากเป็นดังข้างต้นที่กล่าว ล้อจักรยานทัวริ่ง จะเป็นรุ่นไหน เกรดไหน
สเป็คอะไรก็คงไม่พังแน่ๆ เพราะกว่าจะปั่นเที่ยวครบ 10,000 กิโลเมตร ก็คง 20 ปี ซึ่งเกินคุ้มแล้ว
" ประเภทนี้ไม่จำเป็นต้องใช้งานล้อ สมบุกสมบัน "
- แต่หากใครที่มีทริปหนักๆ ค่อนข้างบ่อย ไม่จำเป็นว่าต้องปั่นข้ามประเทศหรือรอบโลกหรอกครับ
เอาแค่ทุกไตรมาส(สามเดือน) ลางานไปออกทริปครั้งนึง ทริปละ 5 วัน วันละ 100 km.
ในหนึ่งปี เฉพาะปั่นเที่ยวออกทัวร์ ก็ 500*4 = 2,000 km หากรวมปั่นออกกำลังในแต่ละวัน
ระยะก็เกิน 3,000 km. เข้าไปแล้ว
ปั่นแค่ 3 ปี ระยะการใช้งาน Rims ก็แตะ 10,000 km.
ที่ระยะหมื่นกิโล นี้แหละ ล้อที่เป็นระบบ Rims breake ( วีเบรคและผีเสื้อ) ที่คุณภาพไม่ถึก ไม่ทน
ผนังขอบล้อที่เสียดสีกับผ้าเบรค จะเริ่มบาง และเริ่มพังในรูปแบบใดก็แบบหนึ่ง
แต่ล้อถึกๆ ดีดี จะยังเฉยๆ ใช้งานต่อได้แม้นเลยระยะหมื่นโล ไปแล้ว
- ลองไปนั่งคุยกับคนที่ปั่นทะลุเกินหมื่นกิโลขึ้นไป เจอแบบนี้ทุกคน
ประสบการณ์ตรงเรื่องวงล้อเราจะทราบเอง รู้เองโดยไม่ต้องสงสัยว่าทำไมต้องใช้ล้อดีดี
แต่ก่อนผมก็เข้าใจไปเองว่า ล้อทัวริ่ง ขอแค่ให้มี 36 ซี่ ก็น่าจะทนทาน รองรับงานได้แล้ว
หรือ ล้อที่มากับรถประกอบสำเร็จ (complete bike) น่าจะเป็นล้อที่แข็งแรงเพียงพอ
อันนั้นถูกต้องเพียงครึ่งเดียวครับ
- ที่ว่า ถูกครึ่งเดียว คือหากเพื่อนๆ ใช้งานหนักแต่ไม่บ่อยก็ไม่เป็นปัญหา
เพราะยังปั่นระยะน้อยมากเมื่อเทียบกับระยะอายุใช้งานของวงล้อนั้น
แต่ที่ไม่ถูกอีกครึ่งคือ หากเพื่อนๆ จำเป็นต้องเดินทางยาวๆ
ที่ต้องการความมั่นใจ ต้องเปลี่ยนวงล้อให้เกรดสูงกว่า
ไม่พูดถึงพวกล้อเก่านะ เอาล้อใหม่กริ๊ป ซื้อมาแล้วเริ่มใช้งานเลย
ล้อที่มากับรถประกอบสำเร็จ (complete bike)
เช่น รถทัวริ่งป้ายแดงคันแรก ของผมเอง lht รุ่นปี 2010
ผู้ผลิตจะให้ชุด ล้อ 26" มากับ ดุม shimano XT 36H
วงล้อ Alex Adventure(ไต้หวัน) ซี่ไต้หวัน
ทำมาให้ใช้กับ วีเบรค หรือ เบรคผีเสื้อ ( Rims Break system)
ถือเป็นวงล้อที่แข็งแรงเมื่ออยู่ในสภาพใหม่
แต่โครงสร้างวงล้อ จะค่อนข้างบาง เมื่อเที่ยบรุ่นกับล้อถึกค่ายอื่น ที่เกรดสูงกว่า
ซึ่งวงล้อ Rims เกรดสูงๆ เขาจะไม่ให้มากับรถประกอบสำเร็จโรงงาน
แต่เป็นล้อ custom หรือ Assembly by order ที่ผู้ใช้งาน จะต้องสั่งขึ้นล้อเอง
หากใครใช้งานดิสเบรค ก็ข้ามปัญหา
ที่ผมจะกล่าวในเรื่องวงล้อต่อไปนี้ ได้เลย
แต่ปัญหาจะไปตกที่การทะนุถนอมดูแลตัวดิสเบรค และการดูแลใบดิสค์ นั้นแทน
แต่หากเลือกที่ใช้งานหนักกับทัวริ่ง ที่ถึกๆ ทน ตามโจทย์ของ กระทู้นี้ ระบบเบรคที่ถึกทนสุดๆ พังโครตยาก ซ่อมโครตรง่าย
ทนทานต่อการถูกกดทับ ไม่งอไม่เบี้ยว ไม่ต้องกลัวพังชำรุดระหว่างเดินทาง หรือขนส่ง
ที่นิยมใช้กันก็หนีไม่พ้น วีเบรค และ เบรคผีเสื้อ นั้นคือ Rims Break system ซึ่งไม่ต้องกังวนว่าเบรคจะพัง
แต่ต้องใส่ใจกับอายุของวงล้อ หรือ ระยะทางที่ใช้งานวงล้อ จะมีผลโดยตรงกับความบางผนังขอบล้อเนื่องจากการเบรค
วงล้อดีดี สำหรับ Rims Break system จะรองรับการเดินทางได้ถึง 30,000 km
ส่วนวงล้อที่รองๆลงไป หากใช้งานแบบถึกๆ อายุใช้งานจะไม่เกิน 20,000 km . ก็ต้องเปลี่ยนแล้วครับ เพราะ
ขอบวงล้อที่ผ่านการเดินทางไกล ด้านผนังขอบนอก จะเสียดสีผ้าเบรค จากการเบรคของวีเบรคในทุกครั้ง และมันจะบางลงเรื่อยๆ
จนถึงจุดที่ไม่แข็งแรง บางเกินใช้งาน ก็ต้องเปลี่ยนวงล้อ ไม่เช่นนั้นวงล้อจะพังระหว่างเดินทางเช่น ร้าว แตก หรือ วงล้อระเบิด
" วงล้อทำจาก อลู
ซี่ทำจากสแตนเลส
แจ็กเก็ตดุม-ปีกดุมทำขึ้นรูปจากอลู
ลูกปืนล้อทำจากสแตนเลส
ยางนอกในทำจากยางพารา
ในล้อจักรยานหากพิจารณาดีดี แทบจะไม่เห็นชิ้นส่วนที่เป็นเหล็กเลย "
- เรานักปั่นทุกคนให้ความสำคัญเฟรมเป็นอันดับหนึ่ง และอย่ามองข้ามครับอันดับสองต้องให้ความสำคัญกับชุดล้อ(ดุม ซี่ วงล้อ ยาง)
เพราะล้อชุดนึงใช้ยาวหลายปี ล้อไม่มีล้าสมัย อันดับสาม ท้ายสุด ยกไปให้กับชุดเกียร์
หรือ ชุดขับเคลื่อน ส่วนประกอบส่วนนี้ของจักรยาน เป้นส่วนที่ ชำรุดง่าย เปลี่ยนได้ทุกปี
บางทีไม่ชำรุดก็เปลี่ยน เพราะมีรุ่นใหม่ ปีใหม่ๆมาให้เล่น
ปัจจุบันผมใช้วงล้อ Rigida andra 30 + ซี่ Sapim Race ซึ่งหนามากที่สุด แข็งแรงมากเขาว่าอย่างนั้น
ว่าเป็นขอบล้อ 26 นิ้วที่หนาที่สุดในโลกในตอนนี้ (ปี 2014 ) มันตอบโจทย์งานลุยแหลก ในการฟูลโหลด
แบกน้ำหนักรถพร้อมสัมภาระและคนปั่นรวมเกินร้อยสามสิบกิโลกรัม สามารถกลิ้งล้อ ผ่านเส้นทางที่ผ่านหินลอยก้อนโตๆ
โดยไม่ต้องห่วงน้ำหนักบรรทุกจะก่อความเสียหายต่อวงล้อ
ในภาพข้างบน เป็นวงล้อที่ผมใช้งานจริง Rigida andra 30 วงนี้คู่นี้
ผ่านการใช้งานมาประมาณ 15,000 km. ใช้งานทั้งทางดำ และ ทางออฟโร้ด
เดิม Rigida andra 30 วงนี้คู่นี้ ใส่ใช้งานกับทัวริ่งถนน Thorn Sherpa ลุยกันมาอย่างหนัก
ปัจจุบันวงล้อคู่เก่านำมาขึ้นล้อใหม่กับดุมหน้าปั่นไฟของซัน และเกียร์ดุมอีกาล้อหลัง
ใช้งานหนักกว่าและทางโหดกว่าเก่า ใน Thorn Nomad
เมื่อนำเข้าตรวจเช็คสภาพความแข็งแรงและปรับตั้งความตึงซี่
หลังจากผ่านการปั่นทริปหนักๆ และเบรคหนักๆ
ในภาพกำลังตรวจผนังขอบล้อด้วยเหล็กฉาก จะเห็นรอยสึกหรอที่ผนังขอบล้อ เว้าไปเกือบครึ่งหนึ่งแล้ว
เบรคจนขอบล้อเว้าเข้าไปลึก แต่ยังไม่พัง ยังใช้งานได้ต่ออีกนับหมื่นๆ กิโลเมตร
ปกติวงล้อรุ่นนี้ สามารถใช้งานปั่นรอบโลกทางดำ และ ถนนรถยนต์ทั่วไป ได้ประมาณ 40,000 กิโลเมตร
หรือ แบกขนฟูลโหลดแบบหนักๆแล้วปั่นรอบโลกหนึ่งรอบ โดยยังคงไม่หมดอายุวงล้อ และใช้งานต่อได้อีกระยะ
แต่ ของผม ไปแล้วแค่ 15,000 km. เน้นทริปเที่ยวทางชันภูเขา และทาง 4*4 offroad
เปลี่ยนเฟรมไปสองเฟรม เปลี่ยนดุมแล้วสองรอบแล้ว และขอบเริ่มเป็นร่องตามรอยถูผ้าเบรค สึกไปข้างละ 2 มิลลิเมตร
ทั้งล้อหน้าล้อหลัง ผ่านการสลับวงล้อมาแล้วด้วย rims break แบบหนักๆ
หากเป็นวงล้อรุ่นอื่นที่บางกว่า คงระเบิดไปแล้ว เพราะบางกว่าเยอะ
- ซี่ (spoke) ไม่ได้เป็นแค่เส้นลวดธรรมดานะครับ ยิ่งเป็นซี่ของจักรยานทัวริ่ง ต้องแข็งแรง ทนทาน รองรับแรงดึงแรงกระชากและน้ำหนักบรรทุก
ซี่(spoke) ที่ดี จะสร้างจากโลหะที่ดี โลหะที่ดีต้องมาจากประเทศที่เก่งโลหะแกร่ง เช่นเดียวกับพวกมีดพับ หากใครเล่นมีด จะทราบเหตุผลข้อนี้ดี
เดิมผมใช้ซี่ DT Swiss รุ่น Champion ปัจจุบันใช้ซี่จากประเทศเบลยี่ห้อ Sapim รุ่น Race ซึ่งทนทานและมีลูกเล่นให้เลือกมากกว่า
ใช้เทคโนโลยีผลิต ที่มี การ Butted และมีระบบกันเกลียวหัวซี่หมุนย้อนคลายตัว ประโยชน์ของ Double Butted Spokes (ที่ความตึงถูกต้อง)
นอกจากแข็งแรงและมี Elasticity สูง ยังลดภาระแรงกระทำที่บ่าดุม ไม่ให้บ่าดุมหรือ ปีกดุมชำรุด เมื่อเกิดมีการกระแทกผิวถนนเช่น ตกหลุม
ลองเข้าไปอ่านในนี้สิครับ http://www.dcrwheels.co.uk/custom-wheel ... es-advice/
ภาพ วงล้อชำรุด
คนปั่นทัวริ่งทุกคน ชอบลุย ยิ่งถนนทุระกันดาร ยาก ๆ หากผ่านได้ยิ่งสนุก ยิ่งชอบ เส้นทางโหดทั้งหลายเป็นตัวอริกับวงล้อ
ทุกคนเคยปั่นจักรยานตกหลุมผลคือล้อดุ้งเบี้ยวหรือซี่ขาด แต่หากเป็นจักรยานทัวริ่งบรรทุกฟูลโหลดแล้วตกหลุม
ผลจะหนักกว่าหลายเท่า แล้วหากจักรยานทัวริ่งบรรทุกฟูลโหลดแล้วตกหลุมขณะไหลลงเขายาวๆ ก็ยิ่งรับแรงหลายเท่ากว่า
ภาระการรับมือกับความโหดของผิวถนนจึงตกที่ วงล้อ ซี่ ปีกดุม และยางนอกยางใน รวมกันทั้งชุด
เมื่อเริ่มศึกษาทัวริ่ง ผมคิดเพียงว่าล้อทัวริ่ง ที่ดีทนทาน นิยามแค่ มีซี่ 36 ซี่ นอกนั้นมิได้สนใจเพิ่ม
แต่เมื่อใช้งานจริงมันมีมากกว่า ครับ เรื่องของล้อเป็นทั้งศาสตร์ ศิลป์ และเทคโนโลยีมากมายในล้อจักรยาน
ใช้งานแบบความรู้ผิดๆ ก็พังกลางทริป ผมยกตัวอย่างบางส่วน จากการใช้งานของผู้ปั่นทัวริ่งอย่างหนัก
ที่มิได้ให้ความสำคัญกับการตรวจสอบล้อ ผลเกิดหลายแบบ เช่น
1. ใช้งานเกินระยะ เลือกล้อถูกประเภท ใช้งานอย่างเดียว แต่ไม่ตรวจสอบความหนา ขอบลงล้อบางลงจากการเบรค
หากเกินระยะทางที่สเป็คกำหนด จะทำให้ล้อบางจนหมดความแข็งแรง อาการที่ชำรุด วงล้อด้านข้างจะบางลงและ แตก ร้าว บิ่น
2. ด้วยความไม่รู้ เลือกล้อยี่ห้อดีเกรดดี แต่ ผิดรุ่น ผิดประเภท ผิดงาน เช่น เอาล้อ Mavic 32 ซี่ แบบที่ใช้งานกับการแข่ง cross country
มาใช้งานกับทัวริ่งบรรทุกหนัก หรือขึ้นวงล้อ ขึ้นซี่ ผิดไม่ได้มาตรฐาน ล้อใหม่แต่ใช้งานแล้วล้อหัก ล้อเบี้ยวอย่างรุนแรง
การขึ้นวงล้อเขาจะมีสูตร รูปแบบในการไขว้ซี่ เหมือนการสาน ศาสตร์แห่งการขึ้นล้อ
จะรู้ว่าล้อใช้งานประเภทใด ต้องสานซี่แบบใด ความตึงเท่าไหร่ เป็นต้น
3. เลือกใช้ล้อทัวริ่งด้วยความดื้อ เช่น เพื่อนผมหลายๆคนที่ผมสนิท รู้ว่าล้อเก่า ล้อมือสอง ที่ติดมากับรถมือสอง วงล้อแท้แต่ผนังขอบวงล้อบาง
เพราะความเป็นของมือสองถูกใช้งานมาก่อน ซี่ ก้ของแท้จากญี่ปุ่นแต่เก่าๆ แต่เจ้าของเกิดความเสียดาย เพราะดุมมัน XT รุ่นคลาสสิคปี 80
วงล้ออารยา made in ญี่ปุ่น ผนังวงล้อแบบชั้นเดียว single wall เมื่อใช้งานจริงกับทัวริ่งก็พังครับ เจอก่อนเลยคือซี่ขาด
ต่อมาวงล้อเบี้ยว บางคนถึงกับวงล้อระเบิดชิ้นส่วนขอบล้อหลุดแบบในภาพ เพราะนำวงล้อเก่าบางมาใช้กับยางทัวริ่งรุ่นใหม่ที่แรงดันลมยางสูง
ยกตัวอย่างแค่สามกรณี ครับ เพื่อนๆหากสนใจสามารถค้นหาอ่านเพิ่มได้จากเน็ทและ กูเกิ้ล
ภาพจาก site : http://travellingtwo.com/resources/ask- ... clerimwear
ภาพจาก site : http://brianmillerhotrodding.com/b/2013 ... rformance/
picture from site : http://gbleakney.blogspot.com/2009/12/b ... -with.html
http://gbleakney.blogspot.com/2009/12/b ... -with.html
picture from site : http://www.ebikes.ca/troubleshooting.shtml
picture from site : http://www.flickr.com/photos/bcc/2947755286/
- รถจักรยานทัวริ่ง ที่ทรงประสิทธิภาพ จะแสดงประสิทธิภาพของรถเมื่อมันออกทัวริ่งบนเส้นทางที่หนักหน่วง
ล้อ ของรถจักรยานทัวริ่งที่ทรงประสิทธิภาพ จะแสดงอานุภาพของมันเมื่อ on the way บนผิวถนนสภาพต่างๆ และอยู่ในสภาพรับงานบรรทุก
และล้อทัวริ่งชั้นดี ล้วนเป็นล้อประกอบ Hand Build แทบไม่มีนักทัวร์ทางไกลข้ามประเทศคนใดเลยที่ใช้ล้อสำเร็จจากโรงงาน
และ ร้านทำมือล้อประกอบ Hand Build ในกรุงเทพฯมีหลายร้านที่ติดอันดับต้นๆ ของอาเซียน พวกฝรั่งรอบโลกที่เส้นทางปั่นต้องผ่านเมืองไทย
เขาก็มาทำการซ่อมใหญ่ Big maintainance ฝากผีฝากไข้ กับร้านจักรยานในกรุงเทพบ้านเราเนี่ยแหละครับ
ก่อนที่เดินทางต่อ ฝรั่งเขารู้จักร้านกันดีและบอกต่อ เรานักทัวริ่งคนไทย เจ้าบ้านต่างหาก ที่ไม่ค่อยรู้จัก ร้านเหล่านั้น
ต่อให้เฟรมเจ๋งแค่ไหนหากล้อพังกลางทางก็จบทริปครับ ฉะนั้นล้อสำคัญมากจริงๆ
ขออนุญาต พี่เวช และโยคิม นะครับ เพื่อยกตัวอย่างข้อมูลโปร เป็นประโยชน์ต่อ พี่ๆ น้องๆ ครับ จาก site : http://www.thaimtb.com/forum/viewtopic. ... 7&t=751896เวช-สวีเดน เขียน:สวัสดีค่ะ
ขออภัยคุณแมวเขาที่เข้ามาตอบช้าไปเยอะ เวชยังใช้ Trek คันเดิมค่ะ ตัวเตี้ย ๆ หาเฟรมยาก อืม.. มีแต่เฟรมเท่านั้นแหละค่ะที่ยังคงเดิม
ที่เหลือเปลี่ยนมาสามสี่หนแล้วมั้งค่ะ ส่วนตะเกียบเปลี่ยนเป็น Surly เพื่อทริปนี้โดยเฉพาะ ล้อไปขึ้นที่น้องหมา Bok Bok Bike
สภาพยังดีอยู่ มันสมบุกสมบันมาก เปลี่ยนอานมาใช้ของฝรั่งเศส Gilles Berthoud เห็นเขาว่าดีเลยลองดู เปลี่ยนปุ๊บเอาไปปั่นที่พามีร์ไฮเวย์
ก็ไม่มีปัญหา แต่มามีปัญหาที่นี่ตอนปั่นเข้าไปในทะเลทราย หวังว่าไม่ใช่เพราะอาน แต่เป็นเพราะอากาศที่ร้อนและทำให้เปียกชื้น
ตอนนี้อยู่ที่คัชก้าที่จีน น่าจะอีก 2 วันเราจะลุยต่อเข้าไปในทะเลทรายทาคลามาคัน ยังไม่ได้เลือเส้นทางเลยค่ะว่าจะไปทางเหนือหรือใต้ของทะเลทราย .....
ต่อให้เฟรมเจ๋งแค่ไหนหากล้อพังกลางทางก็จบทริปครับ ฉะนั้นล้อสำคัญมากจริงๆ
ขออนุญาต พี่เวช และโยคิม นะครับ เพื่อยกตัวอย่างข้อมูลโปร เป็นประโยชน์ต่อ พี่ๆ น้องๆ ครับ จาก site : http://www.thaimtb.com/forum/viewtopic. ... 7&t=751896
เวช-สวีเดน เขียน:สวัสดีค่ะ
ขออภัยคุณแมวเขาที่เข้ามาตอบช้าไปเยอะ เวชยังใช้ Trek คันเดิมค่ะ ตัวเตี้ย ๆ หาเฟรมยาก อืม.. มีแต่เฟรมเท่านั้นแหละค่ะที่ยังคงเดิม
ที่เหลือเปลี่ยนมาสามสี่หนแล้วมั้งค่ะ ส่วนตะเกียบเปลี่ยนเป็น Surly เพื่อทริปนี้โดยเฉพาะ ล้อไปขึ้นที่น้องหมา Bok Bok Bike
สภาพยังดีอยู่ มันสมบุกสมบันมาก เปลี่ยนอานมาใช้ของฝรั่งเศส Gilles Berthoud เห็นเขาว่าดีเลยลองดู เปลี่ยนปุ๊บเอาไปปั่นที่พามีร์ไฮเวย์
ก็ไม่มีปัญหา แต่มามีปัญหาที่นี่ตอนปั่นเข้าไปในทะเลทราย หวังว่าไม่ใช่เพราะอาน แต่เป็นเพราะอากาศที่ร้อนและทำให้เปียกชื้น
ตอนนี้อยู่ที่คัชก้าที่จีน น่าจะอีก 2 วันเราจะลุยต่อเข้าไปในทะเลทรายทาคลามาคัน ยังไม่ได้เลือเส้นทางเลยค่ะว่าจะไปทางเหนือหรือใต้ของทะเลทราย .....