....ใครมีข้อคิด,คำขวัญ,บทกวี,บทเพลง,ฯลฯ ดีดี..เกี่ยวกับการขี่จักรยาน..และอื่นๆ..มาแบ่งปันกันบ้าง..ซิ

[เสือเฮฮา]

(ต่อ)
๑๘.บุตรซึ่งได้มาโดยการบำเพ็ญกุศลศีล ณ ที่ศักดิ์สิทธิ์และด้วยบำเพ็ญตบะอย่างเคร่งครัด ควรต้องเป็นบุตรที่อยู่ในโอวาท มั่งคั่งศฤงคาร เจริญในคุณธรรม และมีปัญญาฉลาดเฉลียว (จึงจะมิเสียแรง)

๑๙.มีทรัพย์ล้นไหล๑ ปราศจากโรคภัยเบียดเบียนเป็นนิตย์๑ มีภริยาน่ารัก๑ มีภริยาที่มีวาจาสุภาพเรียบร้อย๑ มีบุตรที่อยู่ในโอวาท๑ มีความรู้ทำประโยชน์แก่มนุษย์๑ ข้าแต่ราช,เหล่านี้เป็นสิริมงคล ๖ ประการในโลก

๒๐.จะนับผู้มีบุตรหลายคน ว่าเป็นคนเคราะห์ดีได้อย่างไร ถ้าบุตรเหล่านั้นเป็นเหมือนทะนานเปล่ามีเต็มอยู่ในยุ้ง? ได้ผู้บำรุงสกุลคนเดียวจะดีกว่า และเป็นสิริสง่าแก่ผู้เป็นบิดา

๒๑.มีบิดา ผู้ซึ่งสะสมหนี้สินไว้ คือ ศัตรู, มีมารดา ผู้ซึ่งไม่ได้ประพฤติในความบริสุทธิ์ คือ ศัตรู, มีภริยารูปงาม คือ ศัตรู, มีบุตร ที่ปราศจากความรู้ คือศัตรู

๒๒.ความรู้เป็นเหมือนยาพิษ ในเพราะการที่ไม่ได้ใช้, อาหารก็เปรียบยาพิษ ในเพราะการไม่ย่อย,พระราชสถานก็เปรียบเหมือนยาพิษ แก่คนเข็ญใจ,ภริยาสาวก็เปรียบเหมือนยาพิษ แก่สามีชรา.

๒๓.นรชนแม้เกิดแล้วแต่สกุลใดๆก็ตาม เมื่อมีคุณ โลกจึงบูชา, คันศรถึงจะทำด้วยไม้อันวิจิตรแข็งแรง ถ้าไม่มีคุณ(สาย) แล้วจะยิงได้อย่างไร.

[เสือเฮฮา]

๒๔.อนิจจา อนิจจาลูกเอย เมื่อเจ้าปล่อยวันคืนให้ล่วงไปๆ มิได้ศึกษาหาความรู้อย่างไร, ด้วยเหตุนั้น เจ้าก็เข้าไปจมเสียในหมู่ปราชญ์เปล่า เหมือนกับโค ตกอยู่ในปลักฉะนั้น
...เมื่อดังนี้จะทำประการใรเล่า ลูกของเราจึงจะเป็นผู้มีคุณวุฒิขึ้น?

๒๕. อาหาร การนอน ความกลัว เมถุน เหล่านี้เป็นของทั่วไป มีแก่คนกับดิรัจฉาน, ธรรมเป็นของทำให้คนและดิรัจฉานพิเศษกว่ากัน, ผู้ปราศจากธรรม ก็เสมอกับดิรัจฉาน.

๒๖.ธรรม(บทในพระคัมภีร์), อรรถ(อธิบายในพระคัมภีร์), กาม (ความใคร่ใน ๒ อย่างนั้น), โฆกษ (ความพ้นจากหมกมุ่นในสุขสัมผัส) เหล่านี้ไม่มีแก่ผู้ใดสักอย่างเดียว, ชีพของผู้นั้นก็ไร้ประโยชน์เท่ากับเนื้อที่งอกโปนบนคอแพะ

๒๗.อายุ กรรม ทรัพย์ วิทยา และความตาย ๕ สิ่งนี้ย่อมสำเร็จแก่มนุษย์ตั้งแต่ปฏิสนธิมาในครรภ์

๒๘.ธรรมดาที่จำเป็นต้องเป็น ย่อมมีแก่ผู้ซึ่งแม้เป็นใหญ่เป็นประธาน, เช่น ความเปลือยพระกายยังมีแก่พระนีลกัณฐ(พระศิวะ) ผู้เป็นเจ้า และการบรรทมเหนืองูใหญ่(พญาอนันตนาคราช) ยังมีแก่พระหริ(พระวิษณุ)

๒๙.สิ่งใดไม่มี(ปัจจัย) ก็ไม่มีขึ้นได้, ถ้ามีก็ไม่เป็นอื่น(คือจะต้องมีจนได้) ยา(ความรู้สึก)ชนิดนี้เป็นของแก้โรคพิษ คือความวิตกได้ ไฉนไม่เสพขนานนี้หนอ?
...แต่ถ้อยคำนี้มักจะเนื่องมาจากความเกียจคร้านของบางคน ซึ่งไม่อดทนต่อกิจการของตน

๓๐.แม้คิดเห็นเป็นวาสนา ก็ไม่ควรหย่อนความเพียรของตนเสีย, เมล็ดงา ถ้าคนไม่ใช้ความพยายาม(คั้นบีบ)แล้ว ทำอย่างไรจึงจะได้น้ำมันงามาเล่า?

๓๑.โชคลาภย่อมบำเรอเฉพาะบุคคลมีความเพียรใจเด็ดดุจสีหะ, ผู้มีใจต่ำมักกล่าวว่า "แล้วแต่วาสนา" แต่เมื่อได้ผจญต่อวาสนาสุดกำลังของเราอย่างลูกผู้ชายแล้ว, ถ้ากรรมที่ได้ทำลงไป(เพื่อหวังดี) แม้จะไม่เป็นผลสำเร็จเราจะผิดที่ตรงไหน.

[เสือเฮฮา]

๓๒.ธรรมดารถ ถ้ามีแต่ล้อเดียวก็มิอาจเคลื่อนไปได้ฉันใดก็ดี,เมื่อเว้นพยายามอย่างลูกผู้ชายแล้ว ตัววาสนาเองก็ให้ผลสำเร็จไม่ได้

๓๓.กรรมที่ได้ทำไว้ในชาติก่อน ผู้รู้เรียกว่าวาสนา, เพราะฉะนั้น ควรเป็นผู้ไม่เกียจคร้าน ประกอบกิจการด้วยความพยายามอย่างลูกผู้ชาย

๓๔.ช่างปั้นๆก้อนดินเป็นรูปต่างๆตามใจตนได้ฉันใด, กรรมที่ตนสร้างไว้เองย่อมสรรมนุษย์ให้มีภาวะต่างๆ ตามลักษณะของกรรมฉันนั้น

๓๕.ขุมทรัพย์แม้เห็นอยู่ตรงหน้า โดยไม่นึกว่าจะได้, แต่วาสนาไม่หยิบ(ทรัพย์นั้น) ขึ้นมาให้เอง, ย่อมคอยบุรุษผู้พยายามมาหยิบเอา.

๓๖.แม้จริงการทั้งมวลย่อมสำเร็จด้วยความเพียรพยายาม, มิใช่ด้วยความคิดนึก, เนื้อกวางจะวิ่งเข้าปากของสีห ซึ่งกำลังนอนหลับอยู่หาไม่เทียว.

๓๗.บุตรได้รับการสั่งสอนของบิดามารดา ย่อมถึงซึ่งชื่อเสียง,ใช่ว่าบุตรพอคลอดจากครรภ์ก็เป็นบัณฑิตหามิได้.

๓๘.บิดามารดาผู้ใดมิได้สั่งสอนบุตรของตน บิดานั้นก็เป็นไพรี มารดาก็เป็นศัตรู(ของบุตรนั้น), เมื่อเข้าที่ประชุมชนบุตรนั้นจะไม่เป็นสง่า ราวกะว่านกยางในฝูงหงส์

[เสือเฮฮา]

๓๙.แม้ว่ามีอายุอยู่ในดรุณวัย มีรูปงามเกิดในสกุลอันสูงก็ดี, ถ้าปราศจากวิทยาความรู้ก็หามีราศีไม่ เหมือนดอกทองกวาวอันไร้กลิ่น ฉะนั้น

๔๐.แม้ผู้ที่โง่เขลาก็อาจเรืองรุ่งอยู่ในที่ประชุมได้ตามเครื่องแต่งกายของผู้นั้น, อันผู้ที่โง่เขลารุ่งเรืองอยู่ได้นั้น ก็ตราบเท่าที่ยังไม่แย้มปากพูดออมา.
....เมื่อพระราชาทรงรำพึงดังนี้แล้ว จึงมีรับสั่งให้ที่ประชุมนักปราชญ์ทั้งหลาย ตรัสว่า "นี่แหละท่านบัณฑิต จงฟังข้าพเจ้า จะมีใครในจำพวกท่านบ้าง ทีมีปัญญาสามารถสั่งสอนนิติศาสตร์แก่โอรสของเรา ซึ่งโง่เขลาประพฤติผิดทางอยู่เสมอ ให้กลับดีได้ ณ บัดนี้ เพราะ...

๔๑.อันว่าแก้วกระจก รวมอยู่กับสุวรรณ ย่อมได้แสงจับเป็นเลื่อมพรายคล้ายมรกต, ผู้ที่โง่เขลาแม้ได้อยู่ใกล้ปราชญ์ ก็อาจเป็นคนเฉลียวฉลาดได้ฉันเดียวกัน
..และท่านกล่าวว่า..

๔๒.ลูกเอย ถ้าเสพด้วยคนชั่ว ความคิดก็ชั่วด้วยโดยแท้ ถ้าเสพกับผู้ที่เสมอก็ตามกัน ถ้าเสพกับผู้ที่ประเสริฐแล้ว ก็ย่อมประเสริฐขึ้นด้วย

.....ขณะนั้น ท่านมหาบัณฑิตคนหนึ่งชื่อ วิษณุศรมัน มีความรู้ในนิติศาสตร์และธรรมศาสตร์โดยถ่องแท้ ชำนาญเสมอเหมือนพฤหัสบดี
กราบทูลว่า "ข้าแต่เทวเจ้า พระราชบุตรเหล่านี้ประสูติในสกุลอันสูงศักดิ์ ข้าพระเจ้าอาจสอนให้มีความรู้ในวิทยาที่ต้องพระประสงค์ได้เพราะ

๔๓.กิจการอะไร ๆ ซึ่งประกอบในสิ่งอันไร้ประโยชน์ ก็ย่อมไม่เกิดผลที่พึงใจฉันใดก็ดี, จะใช้เวลาสอนนกยางให้พูดได้เหมือนนกแขกเต้าสักร้อยครั้ง ก็หาประสบผลสำเร็จไม่.

๔๔.แต่ในสกุลอันสูงศักดิ์เช่นนี้ เหล่ากอที่ไม่มีคุณเลย ก็ย่อมไม่มาเกิด, เปรียบเสมือนบ่อปัทมราค(ทับทิม) ไฉนจะมีแก้วกระจกปนอยู่ด้วย?

....เหตุฉะนี้ ข้าพเจ้าขอรับพระราชทานอาสาว่าเพียง ๖ เดือนเท่านั้น จะสอนพระโอรสของพระองค์ให้มีความรู้ในนิติศาสตร์ได้ชำนิชำนาญแคล่วคล่อง
....พระราชาจึงตรัสตอบโดยสุภาพว่า..

๔๕.แม้ตัวหนอน ย่อมจะขึ้นไปอยู่บนศีรษะของคนชั้นสูงก็ได้ เพราะติดกับดอกไม้ แม้ก้อนศิลา อันผู้มีบุญญาภินิหารยกย่องเชิดชู ก็ย่อมเป็นของศักดิ์สิทธิ์ได้.

[เขาควง]

ฝึกซ้อมดี ปั่นดีดี ไม่มีแพ้
ฝีเท้าแย่ ปั่นดีดี ดีขึ้นได้
ฝีเท้าดี ปั่นดีดี เราดีใจ
ฝึกเต็มที่ ปั่นดีดี มีชัยเอย

[เสือเฮฮา]

ฝึกซ้อมดี ปั่นดีดี ไม่มีแพ้
ฝีเท้าแย่ ปั่นดีดี ดีขึ้นได้
ฝีเท้าดี ปั่นดีดี เราดีใจ
ฝึกเต็มที่ ปั่นดีดี มีชัยเอย

เยี่ยมยอด..ยอดเยี่ยม ครับ..ขอบคุณที่ร่วมแจม

[เสือเฮฮา]

๔๖.อุปมาเหมือนสิ่งซึ่งตั้งอยู่บนคีรีทางทิศอุทัย ย่อมได้รับแสงสว่าง เพราะอยู่ใกล้ดวงตะวัน, ผู้ที่เป็นหินชาติวรรณต่ำโง่เง่า จะได้รับรัศมีแห่งความดีความรู้ด้วยอยู่ใกล้สาธุชนบัณฑิตชาติฉะนั้น

๔๗.คนดีย่อมรู้ความดีและความชั่ว แต่ทว่าเสพกับคนชั่ว ก็กลับชั่ว, เปรียบเหมือนแม่น้ำ ต้นน้ำย่อมจืดสนิทเสมอ ครั้นถึงทะเลก็กลับดื่มกินไม่ได้

..เพราะฉะนั้น "จะขอให้อำนาจท่าน เป็นผู้สั่งสอนนิติศาสตร์แก่ลูกของเรา" ตรัสแล้วมอบพระโอรสแก่วิษณุศรมันโดยทรงเคารพอย่างยิ่ง ครั้นแล้ววิษณุศรมันได้กล่าวเป็นคำนำแก่พระราชบุตร เมื่อประทับอยู่พร้อมพระพักตร์ ณ ระเบียงพระราชวังอันเป็นที่สำราญว่า "ข้าแต่พระกุมารผู้ทรงศักดิ์ ขอได้โปรดสดับคำของข้าพเจ้า :

๔๘.วิสัยคนมีปัญญา ย่อมใช้เวลาในการศึกษาศิลปวิทยาและโคลงฉันท์กาพย์กลอน, แต่คนโง่เขลาย่อมใช้เวลาประพฤติการชั่ว สำหรับกินนอนและก่อการวิวาท

...เพราะฉะนั้น เพื่อจะเป็นที่เพลิดเพลินพระหฤทัย ข้าพระเจ้าขอเล่านิยายแปลกๆ กล่าวด้วยเรื่องกาและเต่า และอื่นๆถวาย"
...พระราชบุตรตรัสว่า"ข้าแต่ท่านอาจารย์ โปรดเล่านิยายนั้นให้ฟังเถิด"
...วิษณุศรมันทูลเตือนว่า "ถ้าดังนั้นขอให้ตั้งพระหฤทัยฟัง จะเริ่มต้นเล่านิยายเรื่องการผูกมิตร, อันมีโศลกในเบื้องต้นว่า :

[เสือเฮฮา]

การผูกมิตร

๑. ผู้ที่มีปัญญาน้ำใจสูงมาเป็นมิตร แม้จะไร้ทรัพย์อับกำลังก็ตาม, อาจช่วยแก้ไขเหตุที่ติดขัดให้
ลุล่วงไปได้โดยเร็ว เหมือนดังกา เต่า กวาง และหนู.

...พระาราชบุตรตรัสถามว่า "เรื่องเป็นประการไร?" วิษณุศรมัน ทูลเล่าว่า :-

เรื่องที่ ๑

....บนฝั่งแม่น้ำโคทาวรี มีต้นงิ้วใหญ่เป็นที่อาศัยของนานาปักษิณชาติ เวลาเย็นพากันบินมาจากทิศานุทิศประเทศ อาศัยนอน ณ ต้นไม้นั้น. ครั้งหนึ่งในเวลารุ่งรางจวนสิ้นเขตของราตรี กำลังดวงจันทร์อันพึงเคารพซึ่งเป็นนายกของปวงโกมุทชาติ ลับเหลี่ยมภูเขาทางตะวันตก, กาตัวหนึ่งชื่อ ละฆุปะตะนะกะ ตื่นขึ้นเหลือบไปเห็นนายพรานแก่ผู้ประดุจดังพระยมที่๒ถือข่ายเดินมา. เมื่อเห็นชัดดังนั้นรำพึงว่า "วันนี้แต่พอรุ่งก็เกิดสิ่งอันเป็นอวมงคล, เรายังไม่พึงรู้ได้ว่า มันจักปรากฎเป็นอวมงคลอย่างไร?" ครั้นแล้วก็คอยบินตามนายพรานนั้นไปด้วยความสนเท่ห์ใจ เพราะ:-

๒. ธรรมดาคนโง่ กระทบเหตุอันพึงสลดและน่ากลัว ก็สลดวันละพันหน ตกใจวันละร้อยครั้ง; แต่เหตุฉะนี้ ผู้มีปัญญาหาสะทกสะท้านหวั่นไหวไม่.

๓. เมื่อตื่นขึ้นทุกๆวัน พึงรู้สึกว่า "อันตรายมาอยู่ใกล้แล้ว ความตาย ความป่วยไข้ และความทุกข์โศก อาจตกทับแก่เราในวันนี้ก็ได้.

[เสือเฮฮา]

...ขณะนั้น นายพรานนกได้กางข่าย และโปรยเมล็ดข้าวไว้แล้วแอบซ่อนตัวอยู่ ในเวลานั้นพญานกพิราบชื่อจิตรครีวะ บินร่อนลอยมาพร้อมด้วยบริวารนกพิราบ เห็นเมล็ดข้าวกลาดเกลื่อน ได้กล่าวทัดทานบริวารซึ่งมีความละโมบจะลงไปกินข้าวนั้นว่า "ดูก่อนท่าน เหตุไฉน จึงมีเมล็ดข้าวตกเกลื่อนในที่อันเป็นป่าเปลี่ยวไกลจากถิ่นมนุษย์ดังนี้? นี่ควรจะต้องพิจารณาสักหน่อย, เราเห็นว่าที่ได้มาพบนี้หาใช่โชคลาภไม่ บางทีความโลภของเราที่อยากกินข้าวนี้ จะทำให้เราต้องตกอยู่ในอันเดือดร้อน เหมือนกับ:-
๔. คนเดินทางมีความโลภในกำไลทอง จนตกลงในปลัก เหลือที่จะขึ้นได้ เลยถูกเสือแก่ลากตัวเอาไปฆ่าเสีย.
....บริวารถามว่า "เรื่องเป็นไฉน?"
....พญานกพิราบเล่าว่า :-

[เสือเฮฮา]

เรื่องที่ ๒

"ครั้งหนึ่ง ขณะเราเที่ยวหาอาหารอยู่ป่าใต้ เห็นเสือเฒ่าตัวหนึ่งอาบน้ำแล้วมาริมบึงใหญ่อุ้งเท้ามีหญ้าคา ร้องตะโกนว่า "เชิญผู้เดินทางมารับกำไลทองจากข้าเจ้าไปเถิด" อันดับนั้นบุรุษผู้เดินทางได้ยิน(เสือบอกจะให้กำไลทอง) เกิดความโลภอยากได้ขึ้นมา คิดเห็นว่าตนมาพบโชคลาภแล้ว, แต่ว่าในที่นี้ยังไม่ควรใช้ความพยายามต่อกิจที่อาจเป็นอันตรายขึ้นได้ เพราะ :-

๕. การพยายามแม้ในลาภที่ปรารถนาอยู่แล้ว ก็ยังไม่เป็นคติอันดี เพราะมีเหตุที่ไม่เป็นของน่าปรารถนา, ธรรมดาว่า มียาพิษอยู่ที่ใด ที่นั้น แม้น้ำอมฤตก็กลายเป็นของกินตายได้.

....แต่ธรรมดาจะได้ทรัพย์มาไม่ว่า ณ ที่ใดๆจำต้องฝ่าทุกข์ยากจึงจะสำเร็จ ท่านย่อมว่า:-

๖. คนผู้มีความสงสัยกริ่งใจเสมอ ยากที่จะพบผลดี, ถ้าชนะความสงสัย และคงมีชีวิตอยู่ไปไซร์ ก็ย่อมประสบ(ผลอันดีงามได้)

[เสือเฮฮา]

...เหตุฉะนี้ "เราจะสืบสวนดูก่อน", บุรุษผู้นั้นจึงพูดออกไปโดยดังว่า. "กำไลทองที่พูดนั้นนะ อยู่ที่ไหนเล่า เสือยื่นเท้าหน้าออกให้ดู ชายเดินทางพูดว่า "ทำอย่างไร จึงจะไว้ใจสัตว์ดุร้าย อย่างท่านได้?"
..เสือตอบว่า "เพื่อนเดินทางจงฟัง, ความจริง ข้าเจ้าอยู่ในประถมวัย มีสันดานดุร้ายที่สุด ประหัตประหารบรรดาโคและพราหมณ์มนุษย์นับจำนวนมิใช่น้อย(อกุศลกรรมที่ทำไว้นี้ส่งผลให้) บุตรภริยาของข้าพเจ้าตายหมด, บัดนี้ข้าพเจ้าอยู่โดดเดี่ยว มาวันหนึ่ง ได้พบฤษีท่านสั่งสอนให้ข้าพเจ้าประพฤติธรรม โอบอ้อมอารี ข้าพเจ้าได้รับปฏิบัติมา บำเพ็ญการล้างบาปเป็นนิตย์ศีล ประพฤติตนมีใจเผื่อแผ่ มีเมตตาเล็บก็หลุด, ยังไว้ใจไม่ได้หรือ เพราะ:-


๗. การบูชา การศึกษาพระคัมภีร์ ทาน ตบะ คือการบำเพ็ญพรต ความสัตย์ ความมั่นคง คือสันโดษ ความทนทาน และความไม่โลภ (โบราณท่านย่อมว่า) ข้อประพฤติทั้ง ๘ นี้ เป็นปฏิปทาแห่งธรรม.

๘. ข้อแรก ๔ ข้อนั้น บางทีประพฤติเพื่อการโอ้อวดในโลกนี้, ส่วนข้อหลัง ๔ ข้อนั้น ประพฤติและปฏิบัติได้ก็เพราะบุคคลที่มีใจเด็ดเดี่ยวจริงๆ

....ข้าเจ้าในเวลานี้ก็หมดความโลภแล้ว จนมีความเต็มใจ จะให้กำไลทองที่อยู่ในมือนี้แก่ผู้ใดผู้หนึ่ง, แต่กระนั้นก็ยังเป็นการยากอยู่ ที่จะแก้ไขคำประจำโลกที่ว่า "เสือแล้วย่อมกินคน" เพราะ :-

๙. โลกซึ่งดำเนินตามกระแสเหตุอันล่วงแล้ว ย่อมไม่นับถือวางใจต่อหญิงแพศยา ผู้อุปเทศินี คือช่างพูดแนะนำในธรรม, เสมือนกับไม่ไว้ใจต่อพราหมณ์อันเป็นผู้ฆ่าโค (แม้ว่าพราหมณ์นั้นจะได้ประพฤติบริสุทธิ์)

....อีกประการหนึ่ง ข้าเจ้ายังได้ศึกษาพระคัมภีร์ธรรมศาสตร์ต่างๆ เชิญท่านฟัง:-

[เสือเฮฮา]

๑๐. ดูก่อนพ่อพงศ์ปาณฑุ อันว่าพระพิรุณที่โปรยลงเหนือพื้นพสุธาอันแห้งผากฉันใด, การให้อาหารแก่ผู้มีทุกข์ ด้วยหิวโหย ก็ฉันนั้น , การให้ซึ่งเกิดผลคือ ให้แก่ผู้ขัดสนดังนี้

๑๑. ชีวิตของตนเป็นที่รักยิ่งฉันใด ชีวิตของผู้อื่น ก็ปานกัน, สัตบุรุษเอาตนเข้าไปเทียบดังนี้ จึงกระทำความเมตตากรุณาในสัตว์มีชีวิตทั่วไป
..อีกอย่างหนึ่ง

๑๒. การเผื่อแผ่และการบอกปัด , สุขและทุกข์ , ความพึงใจ , และเกลียดชัง, ในข้อเหล่านี้ บุรุษยกขึ้นเทียบ ย่อมประมาณรู้ได้อย่างแน่นอน
..อีกอย่างหนึ่ง

๑๓. ผู้ใดเห็นภริยาของผู้อื่นเสมอมารดาตน เห็นทรัพย์ของผู้อื่นเสมอก้อนดิน และเห็นสัตว์ทั้งหลายเสมอด้วยตน ผู้นั้นคือบัณฑิต
...ตัวท่านก็เป็นคนเข็ญใจ เพราะฉะนั้น ข้าเจ้าจึงอยากจะให้ของนี้แก่ท่าน เพราะท่านกล่าวว่า
กุนตี ท่านจงเลี้ยงดูคนเข็ญใจ, อย่าให้ทรัพย์แก่ผู้มั่งมีแล้ว, โอสถมีไว้ใช้เป็นประโชน์เกื้อกูลแก่คนเจ็บป่วย ผู้ที่ร่างกายบริบูรณ์จะประโยชน์อะไรด้วยา.
..อีกอย่างหนึ่ง

๑๕. ทานเป็นสิ่งที่ควรจะให้, ให้แก่ผู้มิได้อุปการคุณก็ไม่สู้มีผล, ให้ให้ถูกกาลเทศะ ให้แก่ผู้ควรให้, ดังนี้ ผู้รู้รับรองว่าเป็นผลดี

...เพราะฉะนั้น "ขอเชิญท่านลงไปอาบน้ำชำระร่างกายเสียให้สบายในบึงนี้ แล้วมารับกำไลทองจากข้าเจ้าเถิด" ชายเดินทางได้ฟังเสือเฒ่าเจ้าเล่ย์พูดดังนี้ิ ก็ตายใจหายเคลือบแคลงกระหยิ่มยิ้มย่อง ลงไปในบึง พอลงไปก็จมปลักใหญ่ มิสามารถถอนตัวขึ้นได้ เสือเห็นชายผู้นั้นจมปลักแน่นดีแล้ว จึงแสร้งทำเป็นพูดว่า "หา หา ท่านตกลงในปลักใหญ่ ข้าเจ้าจะช่วยท่านให้ขึ้นได้เดี๋ยวนี้ ว่าแล้ว ก็ค่อยย่องเข้าไปหาชายเดินทาง ชายเดินทางถูกเสือตะครุบตนไว้ ก็บ่นโทษตัวเองว่า :-

[เสือเฮฮา]

๑๖. ผู้ใจร้าย จะเป็นด้วยไม่อ่านพระธรรมศาสตร์ หรือไม่เล่าเรียนพระเวท, ก็หามิได้ , อันว่านมโคย่อมหวานโดยสภาพ ฉันใด, สภาพในสงสารวัฏนี้แล ย่อมหลั่งล้นมาให้เอง ฉันนั้น

๑๗. ผู้มีอินทรีย์และใจไม่อยู่ในอำนาจตน จะกระทำการอะไรๆก็ไร้ผลดี เหมือนอาบน้ำช้างให้สะอาด, ความรู้ปราศจากการทำประโยชน์ หนักสมองเปล่า, เท่ากับอาภรณ์แต่งให้ภริยาขี้เหร่ก็หนักตัวเปล่า

๑๘. อย่าไว้ใจแก่แม่น้ำ ,ผู้มีศัสตราในมือ, สัตว์มีเล็บมีเขา, สตรี และราชสกุล.

๑๙. สภาพนิสสัยของบุคคลทั้งปวง สำหรับพิสูจน์(ให้เห็นดีชั่วของเขาชัด), หาใช่คุณลักษณะอื่น(ของผู้นั้น) ไม่, นิสสัย ย่อมชำแรกคุณลักษณะ(อื่นๆ)ทั้งสิ้น ขึ้นมาลอยเด่นอยู่เหนือศีรษะ

๒๐. แท้จริงพระจันทร์ ผู้ทรงสหัสสรังสี กรีฑาร่าเริงไปในนภากาศ กำจัดความมืดให้ปราศศูนย์เคลื่อนคล้อยไปในหมู่ดวงดาว แม้กระนั้น ถึงคราวก็ต้องพระราหูกลืนไว้, ก็ใครเล่าจะสามารถหลีกลิขิต ซึ่งพระเป็นเจ้าตราไว้แล้ว เหนือหน้าผาก(ของตน)ได้

...ขณะรำพึงอยู่ดังนี้ เขาก็ถูกเสือประหารและกินเสีย เพราะฉะนั้นเรา(พญานกพิราบ) จึงพูดว่า "คนเดินทางมีความโลภ ต้องการกำไลทองคำ จนตกลงในปลักเหลือที่จะขึ้นได้ เลยถูกเสือแก่ลากเอาไปเป็นอาหารฉิบ (๔) เหตุฉะนี้ กิจการอะไรๆซึ่งมิได้พิจารณาให้รอบคอบเสียก่อน ยังไม่บังควรกระทำลงไป เพราะ.

[ใบกาสะลอง]

ฝ่าลม ฝ่าแดด ที่แผดเผา
หยุดพัก ร่มเงา ใต้พฤกษา
ผ่อนหนัก พักเหนื่อย เมื่อยกายา
งีบลง หลับตา สงบใจ

หยุดรถ หยุดล้อ คนขอพัก
อ่อนล้า ประจักษ์ เกินปั่นไหว
ล้อลาก ฝากรอย มายาวไกล
เหงื่อไคล ผิวคล้ำ ที่กรำเกรียม

สดชื่น คืนกาย เมื่อบ่ายคล้อย
สองล้อ คันน้อย สุขเต็มเปี่ยม
ใจแน่ว กายน้อม พร้อมตระเตรียม
หมุนล้อ สงบเสงี่ยม ออกโคจร

สูรส่องแสง

[เสือเฮฮา]

ขอบคุณอีกครั้งสำหรับ"ใบกาสะลอง" ที่ร่ายบทกวีให้พวกเราอ่าน ซึบซับกับ"วิถีจักรยาน"
ช่วงนี้งานยุ่ง..ไว้ปลอดโปร่งเมื่อไหร...จะเล่านิทานหิโตปะเทศให้ฟังต่อครับ