เห็นกระทู้ถามเกี่ยวกับการใช้เกียร์โดยเฉพาะเสือภูเขายังไม่เห็น(ค่อย) มีใครตอบแบบจะแจ้ง มีแต่ออกความเห็นส่วนตัวที่ตัวเองถนัด ไม่มีใครบอกถึงวิธีการออกแบบผสมเกียร์ จานหน้า ผสม กับเฟืองหลังอย่างไร เปลี่ยนยังไง โดยเฉพาะเวลาปีนเขาจริง ๆ ผู้ที่รู้แจ้งแล้วอาจบอกว่าไม่เห็นจำเป็นต้องมาว่ากันให้เมื่อย แต่เชื่อว่าอีกหลายคนยังงงอยู่ หรือถึงขั้นยังไม่รู้เรื่องเลย วันนี้จะขอเสนอวิธีการออกแบบการผสมเกียร์ รถที่เราขี่อยู่ 21 24 27 30 เกียร์... ฯลฯ มันน่าจะเป็นอย่างไรเอากันง่าย ๆ ก่อนอื่นเราต้องรู้เสียก่อนว่ารถของเรามีกี่เกียร์ จานหน้ามี กี่จาน เฟืองหลังมี กี่ชั้น นับดูเลย หลังจากนั้นก็นับฟันแต่ละจาน แต่ละเฟือง จดไว้ ก็จะได้แบบตัวอย่าง เช่น จานหน้า 44T 32T 22T หรือไม่ก็ดูที่จานแต่ละจานก็จะมีตัวเลขบอกอยู่ แต่ไม่แน่บางยี่ห้อบางรุ่นต้องนับเอา เฟืองหลังก็จะเป็น 11 13 15.......เรียงไปแบบนี้สุดแต่ว่าของเราเป็นรุ่นไหน ต่อไปเอามาลงตารางแบบตัวอย่าง
- ออกแบบการผสมเกียร์1.png (60.19 KiB) เข้าดูแล้ว 361 ครั้ง
จากตารางข้างต้นเป็นตัวอย่างจากการผสมระหว่าง จานหน้า 44 32 22 กับเฟืองหลัง 9 ชั้น 11 13 15 17 20 23 26 30 34 ของชิมาโน่ รุ่นAlivio
ใครจะเรียกจานหน้า หรือเฟืองหลัง เรียงลำดับเล็กใหญ่แบบไหน ก็ตามถนัด เช่นจานหน้า เล็ก1 กลาง2 ใหญ่3 หรือเป็น ใหญ่1 กลาง2 เล็ก3 หรือเฟืองหลังใครจะเอา ใหญ่ในสุดเป็น 1 เล็กนอกสุดเป็น 9 หรือ เล็กนอกสุดเป็น1 ใหญ่ในสุดเป็น 9 ก็แล้วแต่เรื่องของใครของมันตามถนัด ที่ยกตัวอย่างข้างต้นเป็นการเรียงจากในมาหานอก จานหน้า 1 คือใบเล็กในสุด 2 คือใบกลาง 3 คือใบใหญ่นอกสุด เฟืองหลัง1 คือเฟืองใหญ่ในสุด ถัดไปเรื่อย ๆ...จน 9 คือเฟืองเล็กนอกสุด จานหน้าจะ 2 จาน หรือ 3 จาน เฟืองหลังจะ 6 7 8 9 10 หรือ 11 ก็ช่างหลักการเดียวกัน
เอามาจัดเรียงลำดับอัตราการทดจากต่ำสุดมาหาสูงสุดได้ดังนี้
(จาน1 หรือ เฟือง1 หมายถึงจานหรือเฟืองที่อยู่ในสุด คือจานหน้าใบเล็กที่อยู่ในสุด และเฟืองหลังใหญ่ที่อยู่ในสุด)
เลือกการผสมเกียร์ที่เหมาะสมที่สุดจากเกียร์สูงสุดไปหาต่ำสุด โดยตัดชุดผสมที่ไม่เหมาะสมออก (*) เป็นเกียร์ที่ไม่ใช้เนื่องจากเป็นชุดผสมที่ทำให้โซ่บิดตัวมากเกิน มีอัตราทดที่ซ้ำกัน หรือใกล้เคียงกันมาก ข้อสำคัญในความเป็นจริงการเปลี่ยนตามลำดับไม่สามารถทำได้หรือทำได้ไม่สะดวก ไม่ทันการ
- ออกแบบการผสมเกียร์3.png (77.77 KiB) เข้าดูแล้ว 360 ครั้ง
- ออกแบบการผสมเกียร์4.png (38.04 KiB) เข้าดูแล้ว 361 ครั้ง
เกียร์ที่ไม่ใช้ ได้แก่ หน้า 3 หลัง 1, หน้า 3 หลัง 2, หน้า 3 หลัง 3, หน้า 3 หลัง 4, หน้า 3 หลัง 5
หน้า 2 หลัง 1, หน้า 2 หลัง 2, หน้า 2 หลัง 8, หน้า 2 หลัง 9
หน้า 1 หลัง 6, หน้า 1 หลัง 7, หน้า 1 หลัง 8, หน้า 1 หลัง 9
หน้า1หลัง9 เอาไว้ใช้เป็นเกียร์จอดเวลาจอดนาน ๆ เพราะสปริงตัวสับ กับสปริงตีนผีจะอยู่ในตำแหน่งที่ผ่อนสุดไม่เครียด
- ออกแบบการผสมเกียร์6.png (93.21 KiB) เข้าดูแล้ว 360 ครั้ง
จากการที่เราได้ทำตารางหาอัตราการทด จากการผสมจานหน้ากับเฟืองหลังครบทุกทุกเกียร์แล้ว จะเห็นว่าบางเกียร์ มีอัตราการทดที่ซ้ำกันหรือใกล้เคียงกันมาก โดยเฉพาะที่ผสมกันแล้วทำให้โซ่บิดตัวมากเกิน เลือกตัดออกไปโดยยึดหลักจานนอกควรผสมเฉพาะเฟืองชุดนอกไม่ควรผสมกับเฟืองชุดกลางเข้าไป จานกลางผสมกับเฟืองชุดกลางหลีกเลี่ยงชุดในสุดกับชุดนอกสุด จานเล็กในสุดผสมกับเฟืองชุดในสุดไม่ควรผสมกับเฟืองนอกชุดกลางออกมา จากตัวอย่างได้ชุดผสมที่เหมาะสม(ตามตัวเลข) มา 14 ชุด จากทั้งหมด 27 ชุด ชุดผสมดังแสดงมาสามารถใช้ได้จริงเพียงไปฝึกให้คล่องแคล่ว เพราะบางเกียร์ต้องใช้ชิพเตอร์ 2 มือพร้อมกัน เช่น เราปั่น หน้า 3 หลัง 6 มา จะเปลี่ยนเป็น หน้า 2 หลัง 7 ซึ่งอัตราทดลดหลั่นเหมาะสมที่สุด มือซ้ายต้องกดชิพเตอร์เปลี่ยนให้โซ่อยู่จานหน้าใหญ่ตกลงลงไปจานกลาง ขณะเดียวกันมือขวาก็ต้องกดเปลี่ยนตีนผีจาก 6 ขึ้นมาที่ 7 ไปพร้อม ๆ กัน ถ้าเล่น หน้า 2 หลัง6 ไปเลย รอบขาจะเปลี่ยนมากไปหน่อย ถ้าฝึกจนคล่องแล้วเวลาปีนเขาเราจะไล่เกียร์ได้เหมือนขับรถยนต์ เขาที่เคยขึ้นไม่ได้รับรองจะขึ้นได้ฉลุย ส่วนขาลงเขาไม่ต้องคำนึงถึงลำดับเกียร์เท่าไหร่ ขึ้นถึงยอดเนินได้ก็ตั้งเกียร์ใหม่ตามถนัดเลย
ส่วนใครจะบอกว่าเกียร์ที่ห้ามใช้มันก็ใช้ได้นี่หว่า ใครจะมาห้าม.......อันนี้ก็เรื่องของใครของมัน
