ทางทิศตะวันตกคือ...พม่า

[นพพล]

...สวัสดีครับ
พบกันอีกครั้ง นานๆจะเข้ามาสักที
ผมใช้เวลากับมันราว3เดือน กับบันทึกที่เพิ่งเขียนเสร็จ กว่าจะเติมรายละเอียดต่างๆจนเต็ม
เมื่อมั่นใจว่าไม่มีส่วนไหนที่หายหกตกหล่น หลงไปอยู่ที่อื่น
ผมก็เผยแพร่มันออกมา
ดีใจครับที่ได้กลับมาโพสต์ในThaiMTBอีกครั้ง

ปล.ขออภัยล่วงหน้าหากภาพในบางช่วงบางตอนจะไม่ตรงกับเนื้อหา
เพราะผมเขียนบันทึกรวดเดียวจบโดยไม่ได้คำนึงถึงภาพที่ถ่ายมาได้
แต่จะพยายามใส่ภาพในแต่ละโพสต์ให้ใกล้เคียงกับเนื้อหาให้มากที่สุดครับ
.
ส่วนเรื่องราวก่อนหน้านี้ของผม
เรื่องเล่าข้างถนน#5...(จงเตี้ยน) สังเวียนสีขาว บนแผ่นดินสูง
http://www.thaimtb.com/forum/viewtopic. ... 9%E0%B8%99

[นพพล]

1.
...ร่วมครึ่งชั่วโมงแล้วที่ผมปั่นขึ้นมาโดยไม่เจอใครเลย ถนนเส้นนี้ตัดตรงมาจากเมียวดีชายแดนพม่า
ข้ามเขาลูกนี้ไปได้ก็จะไปถึงเมืองกอกะเร็ก เส้นทางสายเก่าที่ผิวถนนส่วนใหญ่ผุพังไร้การซ่อมแซม
บางช่วงแคบเพราะกอหญ้าสูงท่วมหัวรุกล้ำเข้ามา เหมือนกำลังผ่านเข้ามาสู่ดินแดนรกร้างที่ถูกหลงลืมและเปล่าเปลี่ยว
ความโดดเดี่ยวกำลังรุกคืบเข้ามา มันกำลังเตือน เตือนให้ยอมรับที่จะอยู่กับมันให้ได้นับจากนี้
...ที่เนินเขาลูกหนึ่ง ในขณะที่ผมกำลังปีนขึ้นไปหามัน ล้อหน้าจักรยานกำลังส่ายไปมาเพื่อหักหลบหลุมบนผิวถนน
ไม่นานเสียงมอเตอร์ไซค์คันหนึ่งก็ดังแทรกความเงียบสวนทางมา
มอเตอร์ไซค์ที่แทบจะเหลือแต่ล้อและเครื่องยนต์คันนั้นหยุดข้างๆจักรยานของผม

"คุณกำลังจะไปไหน" ชายผู้มีใบหน้าดำคล้ำเต็มไปด้วยหนวดเคราถามเป็นภาษาอังกฤษ
"ไปกอกะเร็ก" ผมยิ้มแล้วตอบคำถาม ก่อนเผลอมองแผลเป็นรูปรอยบากบนแก้มของเขา

เขาขมวดคิ้วก่อนพูดเชิงแนะนำ "ผมว่าคุณเปลี่ยนเส้นทางดีกว่า ไปใช้ทางตัดใหม่เถอะ" สีหน้าของเขาจริงจัง
ผมยิ้มให้เขาอย่างผู้มาเยือนที่ดี ก่อนจะตอบกลับไป" ไม่เป็นไร ผมขึ้นมาเยอะแล้ว ไม่อยากเสียเวลาลงกลับไปอีก”

[นพพล]

...ผมพบคนพม่าที่หวังดีเตือนอีกสองครั้งว่าให้เปลี่ยนใจไปขึ้นอีกทางหนึ่งซึ่งมีสภาพเส้นทางที่ดีกว่านี้
แต่ผมยังคงยืนยันคำเดิมที่จะไปตามเส้นทางสายเดิมนี้ เพราะผมเลือกแล้วว่าจะมาปั่นมาเส้นทางสายเก่าสายนี้
เหมือนกับที่เลือกว่าจะมาปั่นจักรยานที่นี่ ประเทศที่คนไทยส่วนใหญ่ลงความเห็นว่าคือศัตรูในอดีต
เพราะเคยมาเผากรุงศรีอยุธยาจนราบเป็นหน้ากลอง และขนทองคำไปจนหมด
เหตุการณ์เหล่านั้นผ่านมานานกว่าสองร้อยปีแล้ว แต่ความโกรธยังคงฝังอยู่ในความรู้สึกคนไทยส่วนใหญ่
นำมาสู่ความไม่รู้จักหน้าค่าตา แม้จะเดินสวนทางเจอหน้ากันบ่อยครั้งในชีวิตจริงก็ตาม
คล้ายๆภาพที่โฟกัสผิดจุด เบลอๆ เลือนรางและหวาดระแวง
ผมก็เป็นอีกคนหนึ่งที่ตกอยู่ในสภาพนั้น

[นพพล]

...ถนนสายเก่าร้าง ยิ่งปั่นนานลึกเข้าไปก็ยิ่งเงียบ ทำไมเขาต้องบอกให้ไปอีกทางหนึ่ง
จริงๆผมน่าจะถามเขาสักหน่อย ผมคิดในใจ
อาจเพราะหวังดีไม่อยากให้เราต้องปั่นเหนื่อยและเสียเวลาเพราะทางเส้นนี้ค่อนข้างแคบและชัน
จนอาจมีอันตรายในแง่การปั่น หรือเพราะถนนเส้นนี้เปลี่ยวเกินไป จนอาจมีอันตรายบางอย่างแฝงอยู่ข้างหน้า
โจรหรือพวกดักปล้น! ในฐานะของเจ้าของพื้นที่ที่รู้ดี เขาจึงต้องหยุดเตือน
ภาพหลายภาพวิ่งผ่านเข้ามาในความคิดเหมือนภาพสไลด์โชว์
“ไปโดนใครฟันหน้ามาหว่า” ผมคิดในใจ
รอยบากบนแก้มของเขายังคงติดตาผม ชวนให้คิดไปต่างๆนาๆ
กอหญ้าที่สูงท่วมหัวข้างทางทำให้ผมต้องเพ่งมองและระวังมากกว่าเดิม
อย่างน้อยหากจะมีอะไรเกิดขึ้นกลางป่าเปลี่ยวเช่นนี้
ผมควรมีโอกาสตั้งหลักบ้าง

[นพพล]

...ถนนสายผุพังยังคงนำพาผมขึ้นสูงไปเรื่อยๆ ไม่นานผมก็เข้าสู่หมู่บ้านกลางหุบเขา
บ้านเรือนไม้ เล้าไก่ เล้าหมู รวมทั้งร้านค้าของชำที่มีสินค้าวางอยู่ประปราย
บ้านเรือนของชาวบ้านปลุกห่างกันเป็นหย่อมๆ หมาบางตัววิ่งไล่และเห่าทันทีที่ผมปั่นผ่าน
เด็กหลายคนหันมามองผม บางคนวิ่งออกมาโบกมือทักทาย
“มิงกาลาบา”การได้พูดได้ทักทาย
การได้ล้อเล่นกับเด็ก ทำให้รู้สึกปลดปล่อยมากกว่าเดิม
ความรู้สึกอึดอัดจากถนนที่ร้างคนที่มีมาก่อนหน้านี้ทำให้เริ่มผ่อนคลาย

...หลายสิบปีก่อนหน้านี้ การจะข้ามไปยังผาอันต้องผ่านถนนสายแคบๆสายนี้เท่านั้น
แต่เนื่องจากมันเป็นเส้นทางที่เก่า แคบและสูงชันทำให้รถเทรลเลอร์ไม่สามารถวิ่งขึ้นมาได้
ส่วนรถชนิดอื่นหากจะวิ่งต้องสลับวันกันข้ามภูเขาลูกนี้เป็นวันคู่วันคี่
หลังจากพม่าเปิดประเทศ ความเจริญจากการค้าขายไม่อาจหยุดรอใครวันคู่วันคี่ได้
เศรษฐกิจที่ไหลเอื่อยเริ่มไหลเชี่ยว
ถนนสายใหม่จึงถูกตัดอ้อมไปอีกทาง
ใหญ่ กว้างและสะดวกกว่า

[นพพล]

...ผมแวะซื้อน้ำอัดลมจากร้านค้าแห่งหนึ่ง มันถูกวางอยู่ในชั้นวางของ ข้างๆชั้นวางของเป็นถังแช่น้ำแข็งขนาดใหญ่
ผมลองเปิดฝาดูปรากฎว่าข้างในมีเพียงเบียร์เพียงไม่กี่ขวดและน้ำแข็งที่รอการละลายอีกนิดหน่อยในนั้น
เที่ยงวันนั้นผมพยายามมองหาร้านขายข้าวในหมู่บ้านแต่ก็ไม่มี
ที่เจอก็เป็นร้านที่ร้างไปแล้วซึ่งอดีตอาจจะเคยมีของขายหน้าร้าน
เที่ยงวันนั้นจึงได้แต่พักกินขนมที่ซื้อมาใต้เพิงร้างแห่งหนึ่ง
ความเจริญถูกกวาดเทไปสู่ถนนเส้นใหม่ ปล่อยถนนเส้นเก่าให้เงียบเหงาโดยลำพัง
หลายชีวิตที่เคยทำมาหากินค้าขายบนเส้นทางต่างสูญหาย ย้ายที่ ที่ยังอยู่ก็รกเรื้อและผุพัง
เหมือนสภาพผิวถนนเส้นนี้ที่ดูเหมือนจะถูกหลงลืมไปเรื่อยๆ

[นพพล]

...ผมใช้เวลาไต่ความสูงไปเรื่อยๆ ระยะทาง13กิโลใช้เวลาร่วม3ชั่วโมง แล้วจึงลิ่วลงเขา10กิโลรวดเดียว
กว่าจะลงจากเขาลูกนี้ได้ก็ปาเข้าไปเกือบ5โมงเย็น เมืองกอกะเร็กห่างออกไปไม่มาก
แต่ก่อนจะถึงตัวเมืองกอกะเร็กจะมีชุมชนหนึ่งขวางกั้น หากในความหมายว่าเมียวดีที่เจริญกว่าอยู่หน้าเขา
ชุมชนนี้ตรงข้ามทั้งหมด มองจากข้างทางไปจะเห็นเทือกสวนไร่นาและแหล่งน้ำลำธารที่หล่อเลี้ยงชีวิตคนแถบนี้
ท่าน้ำยามเย็นของที่นี่แทบจะเป็นที่รวมตัวอาบน้ำของผู้หญิงทั้งหมู่บ้าน ผู้ชายแบกจอบแบกคราดมีดพร้ากลับจากไร่
ผู้หญิงบางคนเดินแบกฟืนไว้บนหัว ผมปั่นจักรยานแซงพวกเขาขึ้นไป
เธอบางคนหลบหน้าเมื่อผมยกกล้องขึ้นถ่ายรูปพวกเขา จากหลังอานผมได้ยินเสียงหยอกล้อในหมู่พวกเธอและพวกเขา
หนึ่งในนั้นอาจกำลังพูดถึงผมก็ได้ ผมคิดว่าผมคิดถูกที่เลือกถนนสายนี้
ได้เห็นภาพที่แปลกตาออกไป
ภาพที่แทบมองหาไม่พบแล้วในบ้านเรา

[นพพล]

...ถนนจากชุมชนแห่งนี้แทบจะตรงดิ่งเข้าสู่ตัวเมืองกอกะเร็ก ผมปั่นผ่านวัดราวสองวัดในช่วงรอยต่อก่อนถึงตัวเมือง
หากเป็นการเดินทางในครั้งก่อนๆเวลาโพล้เพล้เช่นนี้ถือว่าพอเหมาะพอควรที่จะมองหาสถานที่หยุดพักกางเต็นท์
ซึ่งวัดทั้งสองแห่งที่ปั่นผ่านอาจจะเป็นที่หมายในการแรมคืน
แต่ครั้งนี้ผมเดินทางคนเดียว การหาที่พักแรมในวัดดูจึงดูเป็นการฝืนความรู้สึกมากเกินไปสำหรับวันแรกที่มาถึง
ยิ่งถ้าหากผมเลือกที่จะหลบไปแอบกางเต็นท์ในป่าแถบนี้ยิ่งจะเป็นการทำตัวที่แปลกแยกเข้าไปใหญ่
ความรู้สึกไม่วางใจสะกิดเตือนผมว่าอย่าเพิ่ง รอวันหลังก่อนจะดีกว่า
วันแรกในพม่าควรจะวันที่ผมหาโอกาสทำความรู้จักพม่าให้ดีเสียก่อน
การเข้าไปพักในตัวเมืองจึงน่าจะเป็นวิธีที่ดีในการทำความรู้จักกับวิถีชิวิตของคนที่นี่
หลังจากวันนี้หากผมรู้สึกคุ้นเคยกับประเทศนี้มากขึ้น การกางเต็นท์นอนคนเดียวก็ไม่ใช่เรื่องที่เป็นไปไม่ได้
ก็ผมอุตส่าห์แบกมันมาด้วยแล้วยังไงๆเสียก็ต้องใช้มัน
ที่ไหนสักแห่งในประเทศนี้

[นพพล]

...ราวๆห้าโมงครึ่งที่ผมปั่นผ่านตลาดกลางตัวเมืองกอกะเร็ก
ผมเลี้ยวซ้ายที่แยกกลางเมืองตามที่ลุงคนหนึ่งชี้บอกทางไปเกสเฮาส์ ผ่านแยกนั้นมาได้ผมถามคนถีบสามล้ออีกครั้ง
แกพูดเป็นภาษาพม่าแล้วชี้ตรงไป แต่พอเห็นผมทำหน้างงๆ ด้วยความหวังดีแกเลยถีบสามล้อนำหน้าไป
คงกลัวว่าผมอาจจะมองไม่เห็นแล้วเผลอปั่นผ่านไป ก่อนจะชี้บอกว่าคาร์ๆๆ
เกสเฮาส์ตั้งอยู่ตรงที่คาร์คันนั้นจอดอยู่นั่นเอง

[นพพล]

...เด็กหนุ่มกินหมากปากแดงคนนั้นยิ้มต้อนรับที่หน้าเคาน์เตอร์
ผมโผล่หน้าเข้าไปอย่างมั่นใจในภาษาอังกฤษสำเนียงไทยของตัวเอง
สำเนียงที่ครูสอนภาษาอังกฤษโรงเรียนอนุบาลสงขลาได้ฟังแล้วอยากร้องไห้
ส่วนเขาตอบกลับมาด้วยภาษาอังกฤษแบบที่ชาวอาณานิคมทั้งหลายพึงพูด
แต่หลังจากเห็นพาสปอร์ตของผมแล้วภาษาของเขาก็เปลี่ยนไป
ภาษาไทยของเขาก็ดีพอๆกับภาษาอังกฤษ
หลังเก็บข้าวของในห้องพัก ผมอาศัยช่วงเวลาระหว่างที่รอไฟฟ้าจะจ่ายมาที่เมือง เดินเล่นฆ่าเวลา

[นพพล]

...กอกระเร็กเป็นเมืองเล็กๆ
ในสมัยก่อนรถทุกคันจากแม่สอดไปผาอันจะต้องผ่านเมืองนี้
แต่หลังจากเปิดสะพานมิตรภาพไทยพม่า ถนนสายใหม่ถูกตัดอ้อมเมือง รถแทบทุกคันวิ่งอ้อมผ่านกอกะเร็ก
กอกะเร็กเหมือนถูกลืม และไม่เฉพาะคนเดินทางแม้แต่กระแสไฟฟ้าก็ดูเหมือนจะลืมที่นี้
เมืองนี้มีไฟฟ้าใช้วันละไม่กี่ชั่วโมง โดยไฟจะจ่ายมาในช่วงหกโมงเย็นถึงราวห้าทุ่มแค่นั้น
...ผู้ชายที่สวมแว่นตาคนหนึ่งเดินออกจากเกสเฮาส์ ย่ำเท้าเรื่อยเปื่อยบนฟุตบาทเมืองกอกะเร็ก
เขาไม่มีจุดหมายในการเดิน เขาแค่อยากฆ่าเวลาทิ้งในระหว่างรอกระแสไฟฟ้าในช่วงหกโมง
ร้านค้าหลายร้านเริ่มจุดเทียนไข บ้างก็จุดตะเกียงให้แสงสว่างกันบ้างแล้ว
เขาอาจเป็นคนไม่กี่คนในเมืองนี้ที่สวมแว่นตา กางเกงขายาวและสวมรองเท้าผ้าใบ
นี่ยังไม่นับกล้องถ่ายรูปพร้อมเลนส์ตัวเบ่อเร่อที่แขวนบนคอ
บางขณะเขาคิดว่าไม่น่าห้อยกล้องติดมาด้วยเลย มันกลายเป็นที่สนใจของชาวบ้านทั่วไปที่เดินสวนไปมา
เขายังไม่คุ้นกับการเดินทางคนเดียว แม้จะไปโม้กับเพื่อนๆเอาไว้มากมายไว้ว่าเดินทางมาเยอะก็ตาม
แต่ที่แล้วมาก็ไปกันเป็นกลุ่มบ้าง ไปกันสองคนกับเพื่อนบ้าง
แต่พอเอาเข้าจริงๆแค่การเดินบนฟุตบาทตอนโพล้เพล้ในเมืองที่ไฟดับทั้งเมืองเขาก็ยังรู้สึกแปลกๆ
แต่ละก้าวหนักอึ้ง เพราะโดยนิสัยส่วนตัวเขาไม่ชอบที่จะเป็นจุดสนใจของใคร การอยู่ในที่เปิดโล่งโจ้งไม่ใช่นิสัยของเขา
นาทีนั้นเขาอยากให้ฟ้ามืดไวเสียด้วยซ้ำ เขารู้สึกไม่สนิทใจ
หากเขามากับเพื่อน ความรู้สึกเหล่านี้อาจจะน้อยกว่านี้ก็เป็นได้

[นพพล]

...ทุ่มกว่าๆ ฟ้ามืดสนิท ไฟฟ้าถูกจ่ายมาแล้ว
ผมเดินดูสภาพของเมืองจนเกือบสุดถนน มองหาร้านค้าและเล็งร้านอาหารที่สนใจเอาไว้สำหรับพรุ่งนี้เช้า
หลอดไฟริมทางให้แสงแค่พอเห็นทางเดินในความมืด ไฟฟ้าในบ้านถูกเปิดแต่ดูเหมือนจะให้ความสว่างได้แค่สลัวๆ
ผมรู้สึกผ่อนคลายมากขึ้น ย่างก้าวบนฟุตบาทไม่หนักอึ้งเหมือนช่วงแรก
อาจจะเพราะมีความมืดเข้ามาปิดบังตัวตนเอาไว้
ความสลัวแม้จะอำพรางการมีตัวตนเอาไว้ แต่ผมก็ยังรู้สึกว่าตัวเองแตกต่างจากพวกเขาอยู่ดี
ความรู้สึกแปลกที่และแปลกถิ่นมันแยกผมออกจากคนอื่น
เป็นเรา เป็นเขา เป็นคุณ เป็นผม
เป็นคนไทย เป็นคนพม่า

[นพพล]

...คืนนี้ผมคงกลับไปต้มมาม่ากินในห้อง ทั้งที่ใจจริงอยากเดินเข้าไปกินข้าวในร้านบางร้านซึ่งมีคนนั่งเยอะแยะ
คิดแล้วก็อดเสียดายไม่ได้เพราะอาหารในร้านเหล่านั้นน่าจะอร่อย
ผมยังพะวงกับบางอย่าง มันเป็นอะไรก็ไม่รู้
...ถ้าจะมีสักคนที่ทำให้ผมรู้สึกกลมกลืนกับที่นี้บ้างก็คงมีแต่เขา เด็กหนุ่มที่อยู่เคาน์เตอร์ของเกสเฮ้าส์
เพราะอย่างน้อยเขาก็พูดภาษาไทยกับผมได้
“ผมเคยไปทำงานที่แม่สอด4-5ปีครับ” เขายิ้มพลางเคี้ยวหมาก
เด็กหนุ่มไปทำงานรับจ้างทุกอย่างในแม่สอด
ทั้งก่อสร้าง เด็กเสิร์ฟในร้านอาหาร ล้างจาน ขนผักในตลาด
ทำอยู่5ปีก็กลับบ้านด้วยเหตุผลเดียวกันกับที่คนไกลบ้านบอกตัวเอง
นั่นคือคิดถึงบ้าน
“แล้วไปอยู่เมืองไทยรู้สึกเป็นยังไงบ้าง”
“ดีครับ คนไทยใจดี”เขายิ้มอีกที
ผมยิ้มตอบแต่ไม่พูดอะไรต่อ ไม่รู้ว่าเขาตอบเพื่อเอาใจหรือตอบเพราะรู้สึกอย่างนั้นจริงๆ
แม้ผมจะรู้ว่าคนในประเทศของผมไม่ได้รู้สึกดีกับคนที่นี่สักเท่าไหร่
อยากให้คนในประเทศผมได้ยินสิ่งที่เขาตอบมา
อย่างน้อยการได้พูดคุยกับเขาก็ทำให้ความรู้สึกบางอย่างในใจผมดีขึ้น
…………………………

[นพพล]

2.
...เสียงลมจากหม้อลมเบรคผสมเสียงเครื่องยนต์ที่กำลังเร่งความเร็ว
และเสียงอึกทึกครึกโครมจากการที่รถเทรลเลอร์เหล่านั้นวิ่งตกหลุมครั้งแล้วครั้งเล่า
ผมรู้สึกได้ถึงแรงสะเทือนของพื้นร้าน มันทำเอาผมต้องถอนหายใจเบาๆระหว่างนั่งซดน้ำก๋วยเตี๋ยวที่เพิงริมทางนั้น
ตั้งแต่เช้าผมเพิ่งปั่นมาได้ระยะทางแค่สิบกิโล ยังมีระยะทางอีกร่วมเจ็ดสิบกิโลกว่าจะถึงเมืองผาอัน
ยังไม่รู้ว่าผมต้องถอนหายใจอีกเท่าใดกว่าจะปั่นจนจบวันนี้

[นพพล]

“แถวนี้รถเทรลเลอร์เยอะนะ ผมปั่นมานี่เสียวหลังตลอดทาง” ผมชวนคุยเจ้าของร้านที่เพิ่งลากลับบ้านมาหาครอบครัวช่วงปีใหม่
“คนที่นี่ก็ขี่รถยังงี้แหละพี่ อย่างว่าพม่าไม่มีจราจรเหมือนเมืองไทย มันเลยขับกันมั่วไปหมด”
หลังจากเขาพูดได้ไม่นานเสียงหม้อลมเทรลเลอร์ก็คำรามสนั่นมาจากถนนอีกครั้ง
“ไปอยู่เมืองไทยเก็บเงินได้เยอะไหม”
“ก็พอได้ครับพี่ ดีกว่าอยู่พม่าเยอะเลยครับ แถวพี่จะปั่นไปถึงไหน”
“ผมจะไปผาอันผาอันครับ” ผมตอบ
“เที่ยวในพม่าสบายใจได้ครับพี่ โดยเฉพาะคนแถวนี้ใจดีทุกคน”